Orenak

Qu'importe que l'on vive plus vite, pourvu que l'on vive plus heureux.

Prosper Mérimée

Orenak eta orenak pasa nitzazke gure haur sortu berriari so. 

Bere sehaskan dagoela lo, mugitu gabe egonen nintzateke beha, haren gorputz atal ñimiño bakoitzari, ametsetarik egin mugimendu orori, atzarri ondoan eman soinu guziei. Hain tipi eta hain arin eta, ene begitan, perfektu. Bai, orenak, ahantzirik, ohako gainekaldean.

Baina hara non badiren beste zeregin eta betebehar frango. Arrunten eta domestikoenetarik hasiz, halabeharreko eginbehar administratiboetara. Badira ere familiako eta lagunartekoak. Ahantzi gabe, bistan dena, denek ahobeteka diotena ere: gutxieneko sozializazio maila bat atxiki behar omen da. Holako andana. Burtxoratu artekoak. 

Alta, eni, hauek denak berdin zaizkit eta aitor dezadan, egin ahala gutxi, egin ahala fite eramaten ditut, baita hainbat besainka burutzen ere. Pisu bilakatu guzietatik ene denbora pasa gogokoenarentzat libratzeko doia, doi-doia. 

Nahiago baititut orenak pasatu gure haur sortu berriari so eta horrek merezi baitu beste gauzetan gainetik eta presaka ibiltzea. 

Alde batzuetan fiteago bizitzea, beste batzuetan urosago bizitzeko. 

Pasiorik gabe

Gogoan dut behin hola egitura bateko kargudun politikoak erran zuela :

« … et j'admire la qualité de ce travail fourni avec tant de sérieux par notre équipe technique qui travaille à l'avenir de la langue basque sans passion. »

Sans passion.

Baiona lehertzer da

Beste urte bat iragan da eta Baiona sutan jartzen ari da jadanik, goizetik, oraindik zazpi oren falta direlarik pestak ofizialki hasi aitzin. Urte bat iragan eta beti berdintsu gertatzen dira gauzak. Eta kasik ez nuke fitsik kondatzekorik...

Lehen izaten omen ziren pesta atseginak, arrunt desberdinak diotenez. Baionesenak nagusiki, laneko jantzi urdinetan ateratzen zirenak, nolazbait ezberdintasun sozialak gaindituz, denak berdin urdin ilunez (anitzez garbiagoa ere zitekeen...) eta ausatzeko egunak, denentzat.

Lurralde antolaketa eta hizkuntza Ipar EHan.

Duela hilabete bat nonbait han aurkeztua izan bazitzaion euskalgintzari, zehazki Euskararen Erakunde Publikoko aholku batzordeari, atzoko Berrian agertu zen Max Brisson eta Paxkal Indo bikotearen elkarrizketa eta bide batez hauen lantaldean eraman zuten lanaren berri.

Borta zerratu eta

Mintzo

Gai eta gertakari guziek, gureak diren ber, hunkitzen gaituzten ber, merezi dute gure artean, gure herrietan eta oroz gainetik gure hizkuntzan tratatuak izateak. Hala behar lukete. Auzora joan gabe deusen bila edo lagun xerka, beste herri edota beste hizkuntza batean.

Eta mintzo garela, ustez, ardura ez gindoazke erran nahi genukeenaren bururaino edo ez gintezke haraino hel. Domaia.

Anitzetan, mintzo garela funtsezko, zinez aipatuak izateak balio luketenez, azalean edo itxura landutan gelditzen dira gauzak.

Gure esperientzietako irakaspen eta probetxuak oro partekatu gabe egoten gara, mila arrazoinengatik. Batzuetan, ez baita momentua, ez baita « kuadroa », ez baita « aski », ez baita espero dena, ez dira kondatzen. Besteetan, hutsuneak agerian utziko lituzkeelakoan, gure buruei ikusi nahi dizkiegun posizio hain erosoetatik uxatuko gintuzketelako, pseudo-suprematia bat kenduko liokelako baten bati, sobera « kritikoak » baitira, dena berriz pentsatzera eraman gindezaketelako, ez dira entzuten. Okerrago, gerta daiteke ez entzun, eztabaidatu, aipatu nahi izana, gure herri hain txikietan gure arteko uste eta beldurrak direla, pasibo eta lehia zozoak direla, konbentzituak egonen baikira gauza batzuk mahai gainean ezartzeko ez direla egokiak eta ordurarteko nolabaiteko bake soziala hauts bailezakete. Azkenik, azalpen batzuk zibilikoak zaizkigularik kaxatzen baititugu errexki, ez alferkeria edo ezazolkeriaz, beldurrez baizik.

Hiltzen dute hitzek

Hitzekin egiten duzu lan, jolas, irri, zernahi, egunero eta urtez-urte.

Ustea duzu hitzak direla misteriorik handiena, altxorrik ederrena

Badakizu hitzek diotena baino gehiago salatzen dutela beti.

Erran dizute begiratuak izatea merezi dutela eta jario jarraiki beharrekoak.

Haatik, kasu egin behar zenuke.

Egun batez, ustegabetarik, hitzek(in) hil baitzaitzakete.

Eta gero... 

Elkorra banintz hobe?

Goizean zaindu dudan azterketara etorri ziren azterketari gehienek 17 eta 20 urte artean zituzten, gehienak betidanik ikastolan ibiliak, batzuk asteburuz-asteburu hizkuntzaren onerako sobera hartuak ziren aspaldiko engaiatuen seme-alabak, denek euskararen aldeko diskurtsoa entzuna dutenak eta ez gutxi.
Gehienak euskaraz aritu ziren goiz osoan, batzuk ezin izan zuten. Batzuk gelatik atera bezain laster frantsesez ari ziren kurutzatzen zuten edozeinekin, egunerokoan izanen zuten joera salatuz.

Baliteke azterketaz pentsatzea baina uste dut ingurua egin nuela jadanik beste behin eta ez dela hor arazoa.
Baliteke gaur beste hainbeste itzuli ematea euskalduna den belaunaldi horren praktika eta pertzepzioei buruz, ardura sektore eta tendentzia bereko jendearen eskutik sortu euskaraz bizitzeko eskaintza hain urriaren artean bizi diren gazteak, euskarari hemen berean funtzionalitate hain gutxi ikusiko dietenak, euskara eskolako gai kakingarri gisa duketenak agian, hizkuntzaren geroaren zama astunegiaz enkargatuak.

Euskaraz? (12)

- Euskalduna zira ! Ontsa da hori ! Xantza duzu ! …

Tarte erlatibo bat iragan ondoan :

- Errazu, aspalditik xerkatzen dugu norbait errugbi partiden artetik eta gaualdi batzuetan aurkezle izateko, bo, gauza gutxi ee ! Zeren baikinuen izenpetua Bai Euskarari eta... Partida komentatu, jokalariei buruzko aipamen batzuk egin eta hola... sinple. Ez zenuke nahi ?

Maite dut saio perfektua

Maiatza beti da zaila, ikasle nahiz irakasleen aldetik ez dira izpiritu biziki fresko eta irekiak izaten : badira besta eta oporrak, luzatzen doazen egunak, ikasturte osoko nekea eta aroa. Aurten aro euritsua da, den mendreneko xantza nonbait. Lanak ez dira eginak, aitzineko klasean erranak ahantziak dira, jendea ez da klasera agertzen... Eta zuk pentsatzen duzu garai bat dela, berriz abiatuko dela dena, azken txanparako bederen, zure etsipena ez erakusten entseatzen zara, usaian baino oraino atseginagoa izaten zara. Baino bon ez da gauza handirik ibiltzen. Kuraia fite galtzen da, irakasle guziak deprimituak dira, dudakorrak, pleinitzen dira geldi-geldia, kafe anitz edaten dute eta bixkotxak jaten egun osoan zehar. Tristea.

Eta bapatean heldu da !! Klase perfektua !
Baina zer ote da klase perfektua ?

Batzuek erran lezakete ez dela saio bakarrera mugatzen, gauza konplexu eta korapilatsua dela, luzaz planifikatu eta landu duzuna, parametro anitzekoa, oreka maila handikoa, eduki pertinente frangoren koktela, edozeinen eskutan sortzen ez dena hots. Kimera bat ?