2014/12/27

Maite dut flipatzea. Baina ez hainbeste.

Azken urteetan Estatu Batuetatik etorri “berritasun” pedagogiko bati deitzen zaio flipatzea.
Desmartxa pedagogiko honek, iduriz, gero eta irakasle gehiago seduzitzen ditu, arrazoin parte haundiarekin dudarik gabe. 

2014/12/26

Amen armairuak

Gure amen ganbaretako armairuak eredugarriak izaten dira, oihal junta eta lerrokatu usaintsuz beteak. Apalez apal, gauza bakoitzak du lekua, erantzuki, akatsik gabeko leku eta arimen altxaleku. Atea ideki orduko aireratzera uzten dituzte haize leun urrin eztiak, izpiliku arrastoak eta zurak xurgatu liho garrantzituarenarekin batera. Hauen aldean, ohea estaltzen duen mantak zurail munttoak ere berekin dakarzki etxea atxikitzen dakienaren aztarnak. Dena da xuri baino xuriagoa - ez baita afera ttipia edo bazterrera uztekoa-, plegu onean ezarria, itzal, mantxa eta akatsik gabea.

2014/12/19

Maite ditut… uzkinazoak

Gogoan dut haurra nintzela, zozokeria bat egiten nuelarik, erraten zitzaidala “ze uzkinazoa egiten duzun!”. Konplimendua ez zen ene gustukoena, noski.

2014/12/01

Elkarrizketa eleanitzak


Gaur zer pentsatua eman dit elkarrizketa eleanitzen eta inter-ulermenaren gaiak eta hainbat ohar interesgarri irakurri ditut @garaigoikoa eta @ZEtxeburua -ren txioetatik.

Duela zenbait aste TELP tailer batean hasi zen kontua aipatu zirelarik “elkarrizketa eleanitzak”.
Planteamendua argia zen eta interesgarria: hizkuntza desberdinak menperatzen dituzten jende artean bakoitzak bere hizkuntzan komunika dezake, aitzinetik jakinik pareko guziek ulertzen dutela.
Orduan, ikusi nion interes anitz eta ikusten dizkiot oraindik.
Elkar-ulermena segurtatua izanik, euskaldunek ateak idekiak genituzke gure hizkuntzan aritzeko eta parekoak nahi duen hartan erantzuteko eta bide beretik ikasteko prozesu batean sartua denak aukerak ditu euskararen entzuteko eta biziarazteko, baita hizkuntzaz den pertzepzioa aldatzeko.

2014/11/11

Pedagogia eta ezina


Ene funtsezko eginkizuna, lanean naizelarik behintzat, pedagogoa izatea da. Hau da jendeari transmititzea zerbait, gisa batez edo bestez.

Ausardia piska bat izanez, definizio biziki pertsonal batekin, erranen nuke ene eginkizuna hau dela: burua astindu jakiteko nola debru eginen dudan gauza bat edo beste helarazteko bigarren bati, edo, ulertzea zein den eginen ez dudana, gaizki egina, transmisioan porrota zergatik gertatu den jakiteko. Sekulako tertulian luzatu gabe, pedagogo onak helarazi behar dituenak hauek dira: jakintza edo prozedura multzoak, egiteko molde eta gaitasun praktikoak eta, hirugarrenik, jarrerak. Azken urteetako gogoetak jarraikiz, opzionalki (nahiz ez dudan arras partekatzen) savoir devenir delakoa ere, etorkizunean proeiktatzeko gaitasuna helarazi beharko genuke. Bistan dena luza gaitezke, baina larriena hor da.

Nunahi egonik hona

Azken urtebetean gutxi ibili eta kasik lau hilabete ez dudala deus sartu hemen.
Aste luzeak eta dorpeak izan dira enetako, hortaz ez da izan ez nuela deus errateko, baizik eta gogo eta denborarik ez.
Nunahi sufriturik, berriz hemen nago.



2014/07/21

Prest izatea eta prestatua izatea

Uztaritzeko herriak berriki deklaratua du euskara hizkuntza ofiziala bere herrian.
Ekintza zoriontzekoa da, duda izpirik gabe.

Prefetak salaketa jarri omen dio, Frantses Konstituzioaren 2. artikuluarekin bat ez datorrelako horrelako erabaki bat eta batez ere hizkuntzaren konpetetentzia ukatu nahi baitzaie lekuko instituzioei.
Zein ondorio izan ditzake horrelako erabaki batek? Gertatu den arte, nik bederen ez dut gogoeta anitz eraman holako bati buruz. Zer pasatzen da erabakia hartu ondoan? Zer eta nola egin, zein lehentasunekin, zein ahalekin?

2014/07/11

Bakoitzak bere egia

Presoen aldeko manifestaldira joan gabe ezin egon eta gainera aro ederra zela haurrekin joan ginen.

Haurrak tipiak dira baina ez da lehen aldia manifestaldietara joaten direla, gustatzen ere zaie, batez ere lemak oihukatzea, giro horretan kulunkatzen dira eta. Preziatzen dute gauza bakarra holakoetan.

2014/06/26

Egunon! Euskara ikasi nahi nuke!


Christian Lamblin-ek haurrentzat diren antzerki tipiak idazten ditu. Adibidez hau, "Le tailleur fou" deitua. 
Irakurri dut, maitatu dut, ezagutu dut. 







Iturria : Petites comédies pour enfants 7-11 ans - Christian Lamblin.
Argazkia : Absurdoa by TtoTheStret



LE TAILLEUR FOU

(La pancarte “Tailleur” est face au public. Le tailleur fait les cent pas sur la scène. Arrive le client.)
LE CLIENT: Bonjour monsieur! Je voudrais une veste!

LE TAILLEUR: Bien sûr, monsieur! Je prends tout de suite vos mesures!
(Le tailleur prend la règle et mesure n’importe quoi n’importe comment: longueur des jambes, tour de taille…Air étonné du client.)Parfait! J’ai toutes les mesures! Je vais pouvoir vous faire une belle veste! Si vous voulez, je peux vous la faire en peau d’éléphant.

LE CLIENT: Euh…Non merci! Les éléphants, je préfère les voir en liberté! Je préférerais une veste normale, en tissu. Une veste comme tout le monde, quoi!

LE TAILLEUR: Parfait! Alors ici je vais mettre une manche verte…(Il montre en même temps qu’il propose.) et là une manche jaune. Au milieu, nous aurons quelques rayures mauves, avec des points roses et blancs. Qu’en pensez-vous?

LE CLIENT : Eh bien… C’est un peu trop coloré ! Je n’ai pas envie d’avoir une veste de clown pour aller travailler ! Je veux une veste grise, une veste normale, quoi…

LE TAILLEUR : Parfait ! Elle sera donc grise ! Grise ici… (Il montre.), grise là…Grise ici… (Il montre tous les endroits de la veste.)

LE CLIENT, qui commence à s’énerver : Oui, bon…Elle sera grise partout !

LE TAILLEUR : Parfait ! Grise partout ! Voulez-vous des poches ?

LE CLIENT : Bien sûr ! Une veste, ça a toujours des poches !

LE TAILLEUR : parfait ! Alors je vais vous mettre une poche là (sur la poitrine)… et une ici (sur une manche)… et puis une dizaine de poches dans le dos !

LE CLIENT : Des poches dans le dos ? Pour quoi faire ?

LE TAILLEUR : Mais, je ne sais pas moi ! Vous me demandez des poches, alors je vous mettre des poches!

LE CLIENT, à part : Oh ! Il commence à m’énerver, ce tailleur ! (Au tailleur.) Je veux une veste normale ! Avec une poche ici (Il montre.) et une autre là ! C’est tout !

LE TAILLEUR : Parfait ! Pour fermer votre veste, je vous mets une serrure avec une clé ou bien vous préférez un petit cadenas ?

LE CLIENT : Pas du tout ! Vous me mettrez des boutons !

LE TAILLEUR : Parfait ! Je vous mettrais des boutons ! Ici et là… (Il montre n’importe quoi.)

LE CLIENT, qui s’énerve de plus en plus :Mais non ! Des boutons ici ! (Il montre.) Et là, vous me mettrez des boutonnières, pour attacher les boutons ! Ce n’est pourtant pas compliqué !

LE TAILLEUR : Parfait ! Des boutons ici et des boutonnières là ! Votre veste sera superbe !

LE CLIENT, se tournant vers le public : Il est fou ! Ce tailleur est fou !

LE TAILLEUR : Donc, je résume ! Vous voulez une veste grise, avec une poche ici et un autre là… Des boutons ici et des boutonnières là… (Il montre à chaque fois.) Je me mets aussitôt au travail ! (Il pousse le client hors de la scène.) Revenez la semaine dernière ! Elle sera prête et nous pourrons la manger ensemble ! Au revoir madame ! Bon voyage, bon appétit et bonne nuit !

(Le client est parti. Le tailleur se tourne vers le public.)
Oh là là ! Quel drôle de client ! À mon avis, il n’est pas normal ! Une veste grise, quelle horreur ! Avec des poches, des boutons, des boutonnières… Beurk ! Beurk beurk beurk ! Ça me donne envie de changer de métier ! À partir de la semaine prochaine, je serai médecin ! Je peux même commencer tout de suite !

(Il regarde le public à la recherche d’un malade et s’approche d’un spectateur.) Vous par exemple… Vous me semblez bien pâle… Je vais vous soigner ! (Il cherche dans ses poches.) Ah non, je n’ai pas encore mes instruments ! Il me faut des scies (air illuminé) et puis des pinces… Je vais chercher tout cela ! Attendez-moi bien tranquillement ! Surtout ne partez pas ! Et surtout, ne guérissez pas ! Je reviens !

(Il remonte sur scène et s’en va en s’assurant que son « malade » reste bien là. Il disparaît en criant :)
Ne bougez pas ! Je reviens !
On peut le faire intervenir plusieurs fois pendant les sketches, il parcourt le public à la recherche d’un malade, avec des instruments « délirants ».

2014/06/22

Maite dut... irakasleen gela

Batzuetan une batzuk, leku batzuk arnasten ditugu eta gure baitan jarraitzen dute, denbora luzez.
Hala nola irakasleen gela.
Irakasleen gela maiz leku berezia da. Kide bereziena. Elkartze bereziena. Trukaketa bereziena. Objektu bereziena.

Hasteko, nagusiki emazteak izaten dira irakasle horiek; azken batean, lanbide honetan azken urteetan “sexu ahula” nagusitzen doala baitirudi.

2014/05/16

Euskaraz? (19) Etsipena

... behingoz sail honetako “ez-ironiko” bat, bigarren gradurik gabe...


Baionan izanki, ingurune nagusiki erdaldunean kokatuak gara gure familiarekin; konparatuz ni hazia izan naizen lekuari arrunt beste molde batekoa euskarari doakionez.
Hazi nintzen baserri aldean, aitamak euskaltzaleak izan nituen eta zinezko engaiamendu batekin euskararen transmisioarekin, haratago bizi eredu batekin erranen nuke. Pentsatzen dut ez zitzaiela erraza izan, inguruan zirenak ez baitziren baitezpada euskaltzaleak, euskaldunak bai baina euskaldun lotsatu horietarik ere baziren. Euskara biziki politizatua zen garaian eta ikastolarik hurbilena etxetik 40 bat kilometrotara, komunikabideak erdaldunak, euskarri gutxi gure hizkuntzan. Halere nagoen punduan nago.

2014/05/02

Guk, denek elkarrekin, ez dugu beldurrik.

Peio beti izan zen pertsona errespetagarria. Oso.
Bizian ezagutu zituen gora behera guziei buru egiten jakin izan zuen pertsona zen. Baldintza gogorretan bizi izana. Lan asko egin izan duena. Orenak sekulan kondatu gabe ari zena. Talde , elkarte, sindikatu, mugimendu politiko anitzetan inplikatua. Meritu handikoa. Bazituen itzal zenbait, bai, baina kritikatzera hain gutxi ausartuko zen jendea, azken batean, “itzal ttipia” baitzen gaineratekoari konparatuz.

2014/04/11

Bazkalorduaren txistea: mesedez, ez.

Hegoaldeko anai-arreba maite eta preziatuok,

Nahi nuke baliatu Eneko Bidegainek, gaurko Berrian plazaratu iritzi-istorio ttipiaz, umore aferak direla-eta, eskaera berezi baten egiteko. Enekok ez duke ahantzi “bazkariaren txistea”-ren kontua, pentsatzen dut karaktere kopuruak ez ziola emanen zerrenda exaustiboa egiteko bizitzen ditugun gora behera nazionalki deseraikitzaile guziez.
Betiko “Addddio, zerrr berrri? Un-txa?” iparraldekoen imitazio saioa baino eskarniatze garbitik (eta tristetik) eta beste hainbat kontutik haratago, nik badut “bazkalorduaren gaia” zintzurrean tresbeska. 

Beraz gaurkoaz baliatuko naiz mesede pertsonal argi baten galdetzeko, nahi nukeena kondutan hartzea umorea egiteko orduan... Ene eskaria betetzen ez baduzue betetzen ez zaituztet gutxiago maitatuko. Aldiz, betez gero, estimatuko zaituztet piskat gehiago. 

2014/03/07

Maite dut... idaztea

Irakasle batek, irakaskuntzako profesional batek hitz egiten du, anitz, eta batzuetan idazten ere du. Noizbehinka plazerrarengatik, gehienetan beharturik, aktibitate profesional baten baitan.
Gure buruei galdetuko diegu maiz nola egiten ote duen irakasle batek ikasleei idazten irakasteko, erredakzio lanak eramateko gogo eta jakitatea nola helaraziko dien, erraztasuna nola sortuko eta holako mila kontu. Ez dakit noizbait irakasle bati galdetuko ote zaion ea berak nola eta noiz idazten duen, zertarako.

2014/02/21

Euskara, ura eta baso neurriak

Gisa batez, euskararen istorioa da. Nahi dugun horrena, ezin denarena, behar litekeenarena, eskutan duguna eta ez dugunarena.
Haatik ez da baso erdi bete ala erdi hutsaren istorioa. Beste bat da.

Demagun behar dudala pinta bat ur edan. Egunero. Bestenez hilen naiz. Horretarako eskura eman didate baso tipi bat eta basotara bat zerbitzatzen zait noizbehinka. Baso tipi bat ur ukaiten dut egunero, pinta bat edan beharrean. Nik handiagoa eskaturik ere, emana izan zaidan basoa arrunt baso tipia da. Alta, erran nuen behar nuela baso handi bat, ene ur pinta errazki zerbitzatu ahal izateko eta molde ahalik eta erosoenean edan ahal izateko.

2014/01/28

Porrotak espero izatea, marka txarra da.

Gaur, egun partikularra da. Hain zuzen ere frantses legebiltzarrean bozkatuko dute hizkuntz gutxituen karta berresteko lege proposamen bat. Hainbat egituren gaitzetsi dutena, artetik errateko, ez baita hizkuntzen militante eta mugimenduetako kideen kontsulta eta oniritziarekin eraman batetik eta bestetik arriskutsua gerta daitekeelako lege zurruna izatea.