Gerezien denbora

Le Temps des Cerises. 

Clément-ek idatzi kantu ezaguna da hau, 1867an idatzia, hasiera batean amodio kantu gisa. Idatzi eta zenbait urtetara, Pariseko iraultzaren karietara, doi bat moldatu eta dedikatu zion Pariseko Komunetan ezagutu zuen erizain bati eta, ondorioz, exiliatua izan zen. Kantu honen euskarazko bertsioa badut entzunik noizbait baina hitzak ezin berriz atxeman.
Gaurko egunean, oraino, anitzek amodiozko kantu gisa ulertzen dute, primaderari izkiriatu kopla, bizi hobearen esperantzaren imnoa, gerezi gorri dirdirant gizen urtsuen bitarteko zorionaren alegoria.

Alta, jakinik Clément Pariseko Komunetan egon zela, Aste Odoltsuko tirabiretan parte hartu zuela eta hainbat kide han berean tiroz garbitzen ikusi zituela, eraikitzear zuten eredu berria lurperatzen zen momentu berean, nekez sines daiteke letra hauek idaztean, eta sustut berridaztean, primaderari, gereziei, neska gazteen altzoei eta maiteminari pentsatu izana.

Maiatz ondarreko goiz batez ilhortu esperantza guziei; bi hilabete laburrez baizik iraun ez zuten iraultza sozialistak hitzeman biharamun zohardiei; oraindik eraikitzekoak diren amestu eta berdintasunean oinarritu gizarte baketsuei; urte hartan goaitatu eta sekulan ez eskuratu gereziei; Komunetako azken barrikada basaki saltarazi zuten soldaduen kanoiei; gupidarik eta auzirik gabe, abrea bailitzan karrika izkin bateko odol putzuan fusilatu eta zilo komunean bota anaia iraultzaile gazteari; irabaziari, ez ukanari eta galduari; sekulan agortu behar ez zaigun gogo eta indarrari; horiei guziei pentsatu izana sinesgarriagoa zait. Horiek eta, bide beretik, baleki bale, desiratzen eta noiztenka dastatzera heltzen garen gerezi guziei.

Quand nous chanterons, le temps des cerises
Et gai rossignol et merle moqueur
Seront tous en fête.
Les belles auront la folie en tête
Et les amoureux du soleil au coeur
Quand nous chanterons, le temps des cerises
Sifflera bien mieux le merle moqueur.

Mais il est bien court le temps des cerises
Où l'on s'en va deux cueillir en rêvant
Des pendants d'oreilles,
Cerises d'amour aux robes pareilles
Tombant sous la feuille en gouttes de sang.
Mais il est bien court le temps des cerises
Pendant de corail qu'on cueille en rêvant.

Quand vous en serez au temps des cerises
Si vous avez peur des chagrins d'amour
Evitez les belles!
Moi qui ne crains pas les peines cruelles
Je ne vivrai point sans souffrir un jour.
Quand vous en serez au temps des cerises
Vous aurez aussi des peines d'amour.

J'aimerai toujours le temps des cerises
C'est de ce temps là que je garde au coeur
Une plaie ouverte.
Et Dame Fortune en m'étant offerte
Ne pourra jamais fermer ma douleur,
J'aimerai toujours le temps des cerises
Et le souvenir que je garde au coeur.

1871ko gerlan gehitua izan zen kopla:

Quand il reviendra le temps des cerises
Pendores idiots magistrats moqueurs
Seront tous en fête.
Les bourgeois auront la folie en tête
A l'ombre seront poètes chanteurs.
Mais quand reviendra le temps des cerises
Siffleront bien haut chassepots vengeurs.