2011/05/31

Transmisioa 3: bilakaera

















Azken aldian transmisioaz aritu nintzelarik, Euskal Herri eta bereziki iparraldeko garai batekoei begiratuz, orduko transmisio ereduaz zenbait ondorio ateratu nituen. Horrela, transmititzen zen zerbait osoa eta funtzionala, molde inplikatzaile eta aktibo batean: hizkuntza, jakintza (munduaren ezagutza, sinesteak, gertakarien azalpena...), teknikak (gauzen egiteko moldea), izaerak (gizarte izan beharreko jarrerak), azkenean, erakaskuntza arloan, teoriek aipatzen dituzten savoirs, savoir-faire et savoir-être, beste zenbait gauza artean. Eta definizio horren gibelean dena, zer da, ez bada kultura bat? Alta, batasun hori izateko, osotasuna zaintzeko, koerentzia beharrezkoa da: bakoitzak ongi definiturik izan behar du eta denek elkarren artean ongi uztarturik egon behar dute. Eta nire iduriko, parametro gehiegi aldatu dira errateko, gaurko egunean, duela mende bateko transmisio beraz, osagarri berekilakoaz, ari garela errateko
Oroz gainetik, kultura kontzeptuak ezagutu lerraketa eta aldaketekin genuke nahastea.

2011/05/27

Sareak ehuten


Astelehen goizean, komunikabide anitzetan aipatzen zen euskarazko eta, bide beretik, hizkuntza gutxituetako CAPES (erakasle izateko konkurtso administratiboak) delakoetarako deialdirik ez zela eginen. Erabaki hori eta bere jakinarazpena, aitzineko ostiralekoa zen.
Biharamunean, astearte goizean, ber komunikabideetan, zabaltzen zen 2012an, baietz, deialdi horiek idekiko zirela.

2011/05/25

Maiatzak 23


Politika ez da nire espezialitate bat eta aski baztertua ere dut azken denboretan, baina gogoan ditut zenbait gauza: urteetako bilakaera, debekuak, atxiloketak, mendeetako gaua, gure nahien kontrako egitateak,...
Geroxeago, duela gutxi,  gogoan dut gutarik bat Espainian nahi zutela eta guk ezetz, urtarrileko goiz bat ere eta ondotik manifestaldi parrasta bat egin zela eta beste holako anitz

Azken asteetan, aldaketa izanen zela erraiten zen. Egia aitortzeko ez nuen sobera sinesten. Esperantza haundiegiak hazirik, gogorragoak baizik ez baitira izaten dezepzioak. Horrelakoetatik begiratzeko doia. Edo ez dakit.Batek diolarik « okerrena ez da segurrena » nik tendentzia garatua dut pentsatzeko « ...baina posiblea da ».

Maiatzaren 22a ez, baina 23a bai oroituko dut. Aspaldiko partez, egun hortan ezin ukatua izan zitzaidalako zerbait aldatu ez, baina aldatzea posible zela. Normalitate kutsu bat.
Seguraski, iparraldean ez digu bizia eraldatuko. Bederen, ez bihar goizean.
Alta, Bidasoaren bestaldean ingurune politiko berri bat izateak, dudarik gabe, honaindian abertzaleen ideien aurrean jarrera egokitzera behar lezake eta, bide beretik, aldaketa frango ekar.

Behar bada... itzuli dira. Hauek bezala baina betiko?

Argazkia: "I have but one leaf" by Colodio



2011/05/21

Tempus fugit


7:45
Etxeko atea gakotu dut, denak lo dira oraino, on dagiela.
Gaur goizean, urtean bi aldiz gertatzen den EGA azterketaren lehen atala da. Zaindari lanetara noa.
Autoan sartu, piztu eta parti.

2011/05/20

Euskaraz? (7) sakreak

... edo aspaldiko partez, betiko seriean beste bat...

Asteazkena, amaginarrebaren urtebetze eguna. 
Bestalde ezin baitzitekeen, behar bezalako bixkotxaren erostera saldoan joan ginen. Ez edozein bixkotx, haatik, planttakoa, gutxieneko xokoleta eta krema dosia eta bederen bi gereziduna: badira eztabaidaezinak diren minimo batzuk alo.
Baionako pasteleria famatuen eta hoberenean, lerrokaturik diren obra dozenari beha, eztabaida piztu zen, zorrozki. Anartean, kontuarraren bestaldean, gure beha zen neska gazte bat, nire adintsukoa, Baionesa dudarik gabe, unibertsitatean ibilki nintzelarik kurutzatu ohi nuela ongi gogoratzen baitut. Neska prestu eta atsegina. Gure hautu korneliarra treinkatu ondoan eta sortu beharko nuen efetuaz konbentzitua, zuzentzekotan nintzaion, ilusiorik gabe, frantsesez. Erabakiaren berri ematekotan nintzela, hitz bakarra bota aitzin, zanpez, hatsa irentsi behar izan nuen « A! Euh... ez espainiolez, e! Ez dut ulertzen!» errateko moztu ninduenean. Neska, kitzikatzeko, probokazioz, harropuzkeriz ez zela ari kasik segur naiz. 

Nire posizioak aginduko zukeen, has nendin azalpenetan, pertsona horri begiak irekitzeko doia eta abar. Harrapaturik, hitzak eskastu zitzaizkidan. «Hasteko euskara da. Eta hortxetako hori hartuko dut. » baizik ez zitzaidan atera, Baionako komertzio bateko langile baionesak eragin zidan lurrartze dorpeak durduzaturik, errealitate gordinak mututurik. Eta bai, posible da Baionakoa izatea, hemen lan egitea, hemengo jendeak kurutzatzea, hainbat hizkuntza entzutea eta euskara entzutean ez jakitea zein den. Zer pasatu da hortara heltzeko? Noren falta da? Berea, nirea? Ez dakit. Nehorena.
Bitartean, saltzaile gazteak segitu zuen, bere tertulian: ez zekiela euskara oraino mintzatzen zela, ez zuela entzun sekulan, inglesez, bai, moldatzen zela, alemanez ere, ikasia baitzuen eskolan... Nire egitekoak beterik, ordaindu, xehea eskuratu, eskertu eta itzuli nintzen, besterik gabe.


Halere, istorio honetan, okerrena, aferak egin ondoan atetik banatzen gintuzten bospasei metro horiek egitean entzun beharko nuen, gibelean utzi langileetarik batek besteari erran zionean: 

« Euskaraz, ez dakit hitzik. Salbu sakreak! ha ha ha...Sakreak bai ezagutzen ditut frango! » Labankada. 

Sakreak, ba ote dakizki nik baino gehiago?
Agian bai, ezagutzen ditudanak lerrokaturik ere guziak, gutxi bailitezke bere hitzek agerian utzi ezintasuna eta momentuan eragin etsipena estaltzeko.





Argazkia: Le Monde by JaHoVil

2011/05/18

Alda

Duela hilabete bat, aspaldiko partez amnistiaren aldeko ekitaldi batean, batek « Errefuxiatuek... » oihukatu eta besteek « ...Euskadin bizi behar dute!! » jarraitu zutenean, pragmatismo haundiz, gure irudimen eta bilakaeraz gogoetatzearekin penatu ordez, errefuxiatuen artean ehuneko zenbata zitekeen bizkaitarra galdetu nion nire buruari.

2011/05/14

Transmisioa - 2: atzo


Gure ereduari pentsatzeko orduan eta beste batekin konparatzekotan, bi bide har daitezke: edo beste herri bateko eredu garaikideari begiratu, edo gurean berean gertatu izanari soako bat eman.
Nahiago diot behatu bigarren honi, azkenean gauza beraz mintzo baikira, jende berez, leku berez eta elementu berez; hori baino gehiago, transmisioaren fenomenoa bera begiratuko, gizarte modernoarenak diren zenbait elementuz abstrakzio eginez (globalizazioa, politikak, demografia, teknologiak, …) nolazpait transmisio prozesuan eragiten duten parametroak direnak baina aldatzen ez dutenak eta, nire kasuan behintzat, transmisioaz/transmisioan aritzean, desbideragarriak gerta daitezkeelako.

2011/05/08

Transmisioa - 1



Joan den egun batez, arras informalki, batek galdetu zidan zer pentsatzen nuen, nola ikusten nuen transmisioaren gaia, iparraldean, hizkuntzaren aldetik orokorki. Azken denbora hauetan, zeinetan gauza frango irakurtzen eta entzuten ditudan, hizkuntza eta kultura, erakaskuntza eta transmisioari buruz, aitortu behar dut ez nuela jakin zer erantzun, bederen ez molde borobilean.

Tentazioa izan nuen, hastapen batean, alde onetan zentratuz, egiten den guziaren azpimarratzeko, nola egiturak ditugun, ekimen anitz burutzen den, jende frango hunkitzen, panorama aldatzen eta beste: hala baita. Aldi berean, nere alde ilunak xuxurlatzen zidan ezetz, ez zela hain sinplea, argia, ez zela hain baikorra izateko moldekoa. Eta alde ilunagoak, oihukatzen zidan, gainbeheran, debalde eskasetan aritzen ginela.
Hots, transmisioan ari garela, bai, kausitzen dugula? Neurri batean bai.. eta ez.

2011/05/07

Ikuspunduak

Parfois on regarde les choses
Telles qu'elles sont
En se demandant pourquoi
Parfois, on les regarde
Telles qu'elles pourraient être
En se disant pourquoi pas


                                                    Il y a - Gaêtan Roussel




Argazkia: neon spreading by abrazier

The fucking perfection


Denak nire zain.

- …
- Ez diozu erantzun nire galderari. Bada akats bat hor, falta da zerbait.

Nunquam polluta




Biluzik, agiriak dio:

Baionako Sagarno Eguna : Ez dok hamahiru

Baionako Ikastolek, Gau Eskolak eta Gure Irratiak osatzen duten Hiruki elkarteak ez du hamahirugarren Sagarno Egunik antolatuko, bederen 2011an. Azken bi urteetan, publikoa eta partaideak ohartu ez badira ere, gauza asko aldatu dira bereziki prestakuntza sailean, dela seguridade neurri, dela sagarnoaren eskuratze eta dela zerga berri (karparen eremuaren araberako zerga). Horrek behartu du Hiruki daraman ekipa ttipia, ardura haundiago eta lan gehiagoren bere gain hartzerat. Hortarat heltzen zailtasunak izan ditugu eta Sagarno Egunak lortu duen irudi eta izaite ederraren ez arriskutan ezartzeko, erabaki dugu aurtengo edizioari paso erraitea.Hamabi urtez, Sagarno Egunak hiriko animazioen artean bere lekua hartu du eta elkarteen arteko harremanak piztu euskal kulturaren ildotik eta euskararen zerbitzuko. Hamabi urte horietan partaide eta partzuer ainitz izan ditugu eta denak eskertzen ditugu ekarri diguten sustengua eta laguntzarentzat. 

2011/05/03

Gerezien denbora


Le Temps des Cerises. 

Clément-ek idatzi kantu ezaguna da hau, 1867an idatzia, hasiera batean amodio kantu gisa. Idatzi eta zenbait urtetara, Pariseko iraultzaren karietara, doi bat moldatu eta dedikatu zion Pariseko Komunetan ezagutu zuen erizain bati eta, ondorioz, exiliatua izan zen. Kantu honen euskarazko bertsioa badut entzunik noizbait baina hitzak ezin berriz atxeman.
Gaurko egunean, oraino, anitzek amodiozko kantu gisa ulertzen dute, primaderari izkiriatu kopla, bizi hobearen esperantzaren imnoa, gerezi gorri dirdirant gizen urtsuen bitarteko zorionaren alegoria.